Sáng ngày 10/12/2025, tại phòng hội thảo 500/A1, Trường Đại học Thủy lợi đã tổ chức Hội thảo khoa học “Kiểm soát nguồn nước ở các cửa sông lớn vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL)”. Hội thảo nằm trong khuôn khổ đề tài khoa học và công nghệ cấp quốc gia “Nghiên cứu một số giải pháp công trình kiểu mới kiểm soát nguồn nước ở các cửa sông lớn phục vụ phát triển kinh tế – xã hội vùng Đồng bằng sông Cửu Long”, mã số ĐTĐL.CN-51/23, do TS Trương Hồng Sơn – Trường Đại học Thủy lợi làm chủ nhiệm.
Phát biểu khai mạc, đại diện lãnh đạo Trường Đại học Thủy lợi nhấn mạnh ý nghĩa đặc biệt quan trọng của đề tài trong bối cảnh ĐBSCL đang phải đối mặt đồng thời với xâm nhập mặn, sụt lún, thiếu nước ngọt và biến đổi khí hậu. Hội thảo được tổ chức nhằm báo cáo các kết quả nghiên cứu bước đầu, lấy ý kiến đóng góp của các nhà khoa học, chuyên gia và đơn vị quản lý để hoàn thiện các giải pháp công trình kiểm soát nguồn nước ở các cửa sông lớn.
Tham dự Hội thảo có GS.TS Nguyễn Tuấn Anh – Chủ tịch Viện Tài nguyên nước và Môi trường Đông Nam Á, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học Thủy lợi Việt Nam; đại diện Văn phòng Chương trình Bộ Khoa học và Công nghệ là ông Nguyễn Việt Anh; cùng đông đảo các nhà khoa học, chuyên gia, cán bộ giảng viên và nghiên cứu sinh đến từ các trường đại học, viện nghiên cứu và doanh nghiệp trong và ngoài Trường Đại học Thủy lợi.
TS Trương Hồng Sơn (chủ nhiệm đề tài) trình bày công nghệ đập hộp chìm (caisson) và bộ công cụ thiết kế đi kèm, cho phép đánh giá tổng hợp điều kiện thủy lực, địa kỹ thuật và tải trọng sóng dòng chảy lên công trình
Hội thảo giới thiệu hai loại công trình trọng tâm của đề tài: đập tàu thủy và đập hộp chìm (caisson) cùng các kết quả tính toán ổn định trong quá trình thi công và vận hành, qua đó làm rõ khả năng thích ứng của các giải pháp này đối với điều kiện thủy lực phức tạp ở vùng cửa sông. Bên cạnh đó, Hội thảo giới thiệu các mô hình thủy động lực hình thái, mô hình sa bàn và bộ công cụ thiết kế nhằm lượng hóa tác động của công trình trong các điều kiện thủy lực điển hình và cực đoan, qua đó đánh giá hiệu quả kiểm soát nguồn nước và tiềm năng ứng dụng các giải pháp công trình kiểu mới tại các cửa sông lớn vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
TS Phan Khánh Linh báo cáo phương pháp tính toán, xác định cao trình đỉnh hệ thống các công trình KSNN đáp ứng yêu cầu an toàn, kinh tế trong bối cảnh mực nước biển dâng
ThS Bùi Mạnh Duy (Viện Khoa học Thủy lợi Việt Nam) trình bày báo cáo về ổn định đập hộp chìm trong quá trình vận hành, làm rõ các trạng thái làm việc, nguy cơ mất ổn định và giải pháp bảo đảm an toàn công trình
TS Đào Hoàng Tùng giới thiệu nghiên cứu xây dựng và thí nghiệm sa bàn hình thái, mô phỏng chi tiết diễn biến dòng chảy – bùn cát trong điều kiện có và không có công trình
Trong phần thảo luận, GS.TS Nguyễn Tuấn Anh nhận xét năm 2025 là năm thứ hai triển khai đề tài và các kết quả nghiên cứu đã có bước tiến rõ rệt, đi sâu vào các bài toán kỹ thuật phức tạp, đồng thời đáp ứng tốt yêu cầu nội dung và tiến độ của nhiệm vụ. Giáo sư đánh giá đây là một đề tài khó trong cụm nhiệm vụ về ĐBSCL, song đã thể hiện được cách tiếp cận bài bản, gắn kết giữa mô hình toán, thí nghiệm và yêu cầu thực tiễn ở vùng cửa sông lớn.
Các đại biểu dự cũng đề cao các kết quả của nhóm nghiên cứu, đặc biệt ấn tượng với bộ công cụ tính toán mà đề tài đã xây dựng, và đề xuất đẩy mạnh kiểm chứng với các công trình thực tế nhằm tăng tính thuyết phục và khả năng ứng dụng; đánh giá cao khối lượng công việc đã hoàn thành, vượt trội so với yêu cầu tối thiểu của nhiệm vụ, đồng thời gợi ý nhóm nghiên cứu tiếp tục bổ sung, làm rõ hơn cơ sở khoa học về tương tác dòng chảy – hình thái để nâng cao giá trị học thuật và thực tiễn của mô hình sa bàn.
Kết luận Hội thảo, TS Trương Hồng Sơn trân trọng cảm ơn sự quan tâm, hỗ trợ của Bộ Khoa học và Công nghệ, các cơ quan quản lý, các nhà khoa học trong và ngoài trường; đồng thời khẳng định nhóm nghiên cứu sẽ tiếp thu nghiêm túc các ý kiến góp ý để hoàn thiện mô hình, bộ công cụ tính toán và các giải pháp công trình kiểu mới. Kết quả của đề tài không chỉ góp phần cung cấp luận cứ khoa học cho việc xây dựng các công trình kiểm soát nguồn nước ở các cửa sông lớn vùng ĐBSCL, mà còn mở ra các hướng nghiên cứu, hợp tác mới giữa Trường Đại học Thủy lợi với các đối tác trong nước và quốc tế trong lĩnh vực công trình biển – cửa sông thích ứng biến đổi khí hậu.
P.KHCN&HTQT
