Trong những năm gần đây, tình trạng úng ngập cục bộ tại khu vực ven sông Hồng thuộc địa bàn tỉnh Lào Cai đã trở thành vấn đề nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của hàng nghìn hộ dân. Trước thực tế đó, Trường Đại học Thủy lợi – đơn vị đầu ngành trong lĩnh vực thủy lợi, phòng chống thiên tai và quản lý tài nguyên nước – đã chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng của tỉnh nghiên cứu, đề xuất giải pháp tổng thể nhằm xử lý dứt điểm hiện tượng này.
Đại diện Trường Đại học Thủy lợi thuyết trình phương án chống ngập, úng tại một số phường, xã ven sông Hồng
Nghiên cứu khoa học phục vụ dân sinh
Tối 9/10, tại trụ sở UBND tỉnh Lào Cai, đồng chí Trần Huy Tuấn – Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai đã chủ trì buổi làm việc với các ngành chuyên môn và đơn vị tư vấn để nghe báo cáo phương án giải quyết tình trạng úng ngập khu vực ven sông Hồng, đoạn từ xã Trấn Yên đến phường Văn Phú.
Đồng chí Trần Huy Tuấn – Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh cho ý kiến cụ thể đối với các phương án do đơn vị tư vấn đề xuất.
Tại đây, đơn vị tư vấn thuộc Trường Đại học Thủy lợi (Hà Nội) đã trình bày dự thảo Dự án xử lý ngập úng, dựa trên cơ sở dữ liệu thủy văn – khí tượng được nghiên cứu trong suốt 30 năm qua.
Theo đánh giá của nhóm chuyên gia, nguyên nhân chủ yếu gây ngập không phải do mưa lớn tại chỗ mà là hiện tượng nước sông Hồng dâng cao, dềnh vào các kênh suối, làm tràn và gây úng ngập cục bộ. Trong 30 năm, có tới 60% số năm mực nước vượt báo động 2 và 26% số năm vượt báo động 3, với ba năm lũ lớn đặc biệt là 2008, 2024 và 2025.
Từ cơ sở đó, Trường Đại học Thủy lợi đề xuất một hệ thống giải pháp đồng bộ và bền vững gồm: cải tạo, kiên cố hóa mạng lưới tiêu thoát nước, xây dựng 1 cống đóng mở tự động, 13 trạm bơm tiêu chống ngập, xử lý triệt để các điểm úng cục bộ, nâng cấp bờ bao và lấy mốc đỉnh lũ năm 2008 làm chuẩn thiết kế an toàn.
Quang cảnh buổi làm việc tối 9/10 tại UBND tỉnh Lào Cai
Khoa học vì cuộc sống – Gắn đào tạo với thực tiễn
Sáng 10/10, dưới sự chủ trì của đồng chí Trịnh Việt Hùng – Ủy viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Lào Cai tiếp tục họp, nghe Trường Đại học Thủy lợi trình bày phương án xử lý ngập úng chi tiết. Báo cáo chỉ rõ, khi lũ vượt báo động 3, toàn khu vực có 20 điểm ngập với hơn 1.200 hộ dân bị ảnh hưởng, thiệt hại trong năm 2025 (do hoàn lưu bão số 10) ước tính 2.700 tỷ đồng, riêng năm 2024 thiệt hại hơn 5.600 tỷ đồng.
Những số liệu thực tiễn cùng mô hình thủy lực – thủy văn mô phỏng do nhóm chuyên gia của Trường Đại học Thủy lợi xây dựng đã cung cấp cơ sở khoa học xác đáng cho lãnh đạo tỉnh trong việc ra quyết sách.
Các giải pháp được thiết kế theo nguyên tắc bền vững, thích ứng biến đổi khí hậu, bảo đảm kỹ thuật thi công và tính khả thi về kinh tế – xã hội.
Phát biểu tại buổi làm việc, Chủ tịch UBND tỉnh Trần Huy Tuấn đánh giá cao tinh thần trách nhiệm và năng lực chuyên môn của Trường Đại học Thủy lợi – đơn vị đã đồng hành cùng địa phương trong nhiều công trình nghiên cứu phục vụ dân sinh. Ông đề nghị nhóm chuyên gia tiếp tục hoàn thiện phương án kỹ thuật, đặc biệt là tính toán khả năng vận hành của các van xả một chiều trong điều kiện bùn đất phức tạp của sông Hồng, đồng thời bổ sung các thông tin về phạm vi, tần suất ngập và mức độ ảnh hưởng đến đời sống người dân.
PGS.TS Nguyễn Cảnh Thái, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Thủy lợi giới thiệu dự án.
Đồng hành cùng địa phương – vì cuộc sống an toàn của người dân
Kết luận cuộc họp, đồng chí Trịnh Việt Hùng – Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh khẳng định:
“Giải quyết tình trạng úng ngập cục bộ không chỉ là nhiệm vụ cấp bách mà còn là yêu cầu lâu dài, gắn liền với công tác trị thủy sông Hồng và phát triển bền vững đô thị Lào Cai.”
Đồng chí biểu dương Đảng ủy, UBND tỉnh cùng Trường Đại học Thủy lợi đã kịp thời nghiên cứu, tham mưu phương án chỉ sau một tuần triển khai chỉ đạo. Bí thư Tỉnh ủy yêu cầu quá trình thực hiện dự án phải đảm bảo khoa học, thận trọng, có sự tham gia ý kiến của Nhân dân, đồng thời lựa chọn đơn vị tư vấn có năng lực, am hiểu địa hình và điều kiện tự nhiên của khu vực.
Đặc biệt, công tác di dời dân cư vùng ngập cần được tính toán hợp lý, đặt an toàn tính mạng và ổn định đời sống Nhân dân lên hàng đầu; việc đầu tư phải gắn với phân kỳ rõ ràng, tránh ảnh hưởng bởi mùa lũ và đảm bảo hiệu quả sử dụng vốn.
Đồng chí Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Hoàng Giang phát biểu chỉ đạo với Dự án.
Khẳng định vị thế Trường Đại học Thủy lợi trong phục vụ cộng đồng
Với thế mạnh chuyên môn sâu và đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, Trường Đại học Thủy lợi không chỉ là cái nôi đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành thủy lợi, tài nguyên nước, môi trường và xây dựng, mà còn là đơn vị khoa học đầu ngành luôn đồng hành cùng các địa phương trong các vấn đề dân sinh cấp thiết: phòng chống thiên tai, quản lý rủi ro lũ lụt, thích ứng biến đổi khí hậu.
Sự tham gia của Trường trong dự án xử lý ngập úng ven sông Hồng tại Lào Cai một lần nữa khẳng định vai trò tiên phong của nhà trường trong việc ứng dụng khoa học công nghệ để phục vụ cộng đồng, gắn nghiên cứu với thực tiễn, vì cuộc sống an toàn và phát triển bền vững.
Bình Dương tổng hợp
